پاورپوینت کامل و جامع با عنوان صرف و نحو کاربردی 2 تالیف سید احمد امام زاده در 336 اسلاید

زبان عَرَبی (به عربی: اللُّغَة العَرَبِيّة) یکی از پرگویش‌ترین زبان‌های جهان و بزرگ‌ترین عضو از شاخهٔ زبان‌های سامی است که با زبان عبری و زبان آرامی هم‌خانواده است. زبان عربی یکی از شش زبان رسمی سازمان ملل متحد است. این زبان امروزه دارای لهجه‌ها و گویش‌های گوناگونی است ولی زبان عربی نوین معیار به عنوان زبان رسمی نوشتار در همه کشورهای عرب پذیرفته‌شده است. افزون بر جهان عرب، این زبان در کشورهای چاد، اریتره نیز از میزانی رسمیت برخوردار است.

زبان عربی، زبان قرآن و بسیاری از نخستین نوشتارهای مسلمانان است و نزد بسیاری از مسلمانان یک زبان مقدس محسوب می‌شود. در دوران طلایی اسلام، عربی به عنوان نخستین زبان جهان اسلام از اهمیت بالایی برخوردار بود و آثار علمی، ادبی و مذهبی فراوانی به این زبان نوشته می‌شد. تأثیر عربی بر زبان‌های دیگر جهان اسلام مانند زبان اردو، و زبان‌های گوناگون خانوادهٔ زبان‌های ترکی چشمگیر است.

تکواژشناسی یا صَرف یا ساختِ‌واژه (به انگلیسی: Morphology) بخشی از دستور زبان است که ساختـ (ـارِ) واژه را موردِ تحلیل قرار می‌دهد. به سخنِ دیگر، ساختِ‌واژه به شناختِ تکواژها و راه‌هایِ هم‌نشینیِ آن‌ها با یکدیگر در قالب‌های نحوی و نیز در واژه‌سازی می‌پردازد. کارِ اصلیِ زبان‌شناس در بررسیِ ساختِ‌واژهٔ یک زبان، تجزیهٔ عبارت‌ها و جمله‌ها و دست‌یافتن به تکواژها و واژه‌ها و سپس دسته‌بندیِ آن‌ها براساسِ رده‌هایِ دستوریِ آن زبان است.

نحو یا جمله‌شناسی به دانش مطالعهٔ قواعد مربوط به نحوهٔ ترکیب و در کنار هم آمدن واژه‌ها به‌منظور ایجاد و درک جملات در یک زبان اطلاق می‌شود. پدید آورنده این زبان علی ابن ابی طالب می‌باشد که با دستور به یکی از صحابه خود به نام ابوالاسود دوئلی این راه را ادامه دهد

این شاخهٔ مهم از دستور هر زبان، نظام‌مندی و خلاقیت فراوانی را طلب می‌کند. درست است که انسان‌ها می‌توانند مجموعه کلمات یک جمله را با ترتیب گوناگونی در کنار هم قرار دهند، ولی تمامی آن‌ها جملات معنی‌دار نخواهد شد.

 

فهرست مطالب:

فصل اول: فعل مجرد و مزید

1- ابواب فعل ثلاثي مجرد و مصادر آن

2- ابواب فعل ثلاثي مزيد و مصادر آن

3- ابواب فعل رباعي مجرد و مصادر آن

4- ابواب فعل رباعي مزيد و مصادر آن

فصل دوم: مصادر

1- ساختن مصدر مره از فعل ثلاثي مجرد

2- ساختن مصدر مره از فعل غير ثلاثي مجرد

3- ساختن مصدر نوع از فعل ثلاثي مجرد

4- ساختن مصدر نوع از فعل غير ثلاثي مجرد

5- ساختن مصدر ميمي از فعل ثلاثي مجرد

6- ساختن مصدر ميمي از فعل غير ثلاثي مجرد

7- مصدر صناعي

8- معاني ابواب ثلاثي مزيد

9- معاني ابواب رباعي مزيد

فصل سوم: فعل صحیح و معتل

1- تعريف فعل صحيح

2- تعريف فعل سالم

3- تعريف فعل مهموز

4- تعريف فعل معتل

5- تعريف فعل مثال

6- تعريف فعل اجوف

7- تعريف فعل ناقص

8- تعريف فعل مضاعف

9- انواع فعل مضاعف

فصل چهارم: اعلال به حذف

1- تعريف اعلال

2- انواع اعلال

3- موارد اعلال به حذف

در فعل مثال

در فعل اجوف

در فعل ناقص

فصل پنجم: اعلال به قلب

1- تعريف اعلال به قلب

2- موارد اعلال به قلب

3- موارد قلب واو به ياء

4- موارد قلب ياء به واو

5-موارد قلب الف به واو

6- موارد قلب ياء و واو به الف

7- موارد عدم قلب حرف عله (استثنائات اعلال)

فصل ششم: اعلال به تسکین

1- تعريف اعلال به تسكين

2- موارد حذف حركت حرف عله

3- موارد نقل حركت حرف عله

4- موارد عدم اعلال به تسكين در حروف عله

فصل هفتم: ابدال

1- تعريف ابدال

2- حروف ابدال

3- موارد تبديل واو، ياء، و الف به همزه

4- موارد تبديل تاء باب افتعال به طاء

5- موارد تبديل واو و ياء به تاء

6- موارد تبديل تاء باب افتعال به دال

فصل هشتم: ادغام

1- تعريف ادغام

2- شروط ادغام

3- موارد ادغام واجب

4- موارد ادغام جائز

5- موارد ادغام ممنوع

فصل نهم: 

1- تعريف اسم جامد

2- تعريف اسم مشتق

3- انواع اسم جامد

4- انواع اسم مشتق

5- تعريف اسم فاعل

6- نحوه ساختن اسم فاعل از فعل ثلاثي مجرد

7- نحوه ساختن اسم فاعل از فعل غير ثلاثي مجرد

8- نحوه تشخيص اسم فاعل از صفت مشبهه

9- نحوه عمل نحوي اسم فاعل

10- نحوه ساختن اسم مفعول از فعل ثلاثي مجرد

11- نحوه ساختن اسم مفعول از فعل غيرثلاثي مجرد

12- نحوه عمل نحوي اسم مفعول

فصل دهم: اسامی مشتق، صفت مشبهه

1- تعريف صفت مشبهة

2- علامه صفت مشبهة

3- نحوه ساختن صفت مشبهة

4- اوزان قياسي صفت مشبهة

5- اوزان سماعي صفت مشبهة

6- نحوه ساختن صفت مشبهة از فعلهاي قياسي

7- نحوه مؤنث كردن صفت مشبهة

8- عمل نحوي صفت مشبهة

فصل یازدهم: صیغه مبالغه

1- تعريف صيغه مبالغه

2- مشهورترين صيغه هاي مبالغه

3- نحوه عمل نحوي صيغه مبالغه

4- شرط عمل كردن صيغه مبالغه

فصل دوازدهم: اسم تفضیل

1- تعريف اسم تفضيل

2- نحوه ساختن اسم تفضيل

3- شناخت حالات اسم تفضيل

4- شناخت موارد مطابقت اسم تفضيل با ماقبل

فصل سیزدهم: اسم زمان و مکان

1- تعريف اسم زمان

2- تعريف اسم مكان

3- نحوه ساختن اسم زمان و مكان

فصل چهاردهم: اسم آلت

1- تعريف اسم آلت

2- انواع اسم آلت جامد و مشتق

3- نحوه ساختن اسم آلت مشتق

فصل پانزدهم: الفاظ اعداد

1- تعريف عدد

2- انواع عدد

3- تعريف عدد اصلي

4- انواع عدد اصلي

5- الفاظ اعداد مفرد، عقود، مركب، معطوف

فصل شانزدهم: احکام عدد

1- حكم عدد 1 و 2

2- حكم عدد 3 تا 10

3- حكم عدد 11 و 12

4- حكم اعداد مركب

5- حكم اعداد عقود

6- حكم عدد معطوف

7- حكم عدد 100 و 1000

8- نحوه نوشتن عدد 8

9- معناي ”بضع“ و حكم آن

فصل هفدهم: عدد ترتیبی و کنایات

1- تعريف عدد ترتيبي

2- انواع عدد ترتيبي

3- اعراب عدد ترتيبي

4- حكم اعداد ترتيبي با معدود آنها

5- تعريف كنايه

6- انواع كنايه

7- تعريف كم خبريه

8- تعريف كم استفهاميه

9- اعراب كم

10- ويژگيهاي كاين و كذا و تمييز آنها

فصل هجدهم: افعال ناقصه

1- تعريف نواسخ

2- انواع نواسخ

3- اقسام افعال ناقصه

4- حالات مختلف افعال ناقصه (تام و ناقصه)

5- معني افعال ناقصه

6- تصريف افعال ناقصه

7- تقديم خبر بر اسم افعال ناقصه

8- محل خبر افعال ناقصه

9- انواع كان

10- شرايط حذف نون كان

11- موارد حذف كان

12- افعال ناقصه اي كه گاهي تامه مي باشند

فصل نوزدهم: حروف شبيه به ليس

1- انواع حروف شبيه به ليس

2- وجه تسميه اين حروف مبني بر شبيه بودن به ليس

3- شرايط مشترك عمل كردن حروف شبيه به ليس

4- شرايط اختصاصي حرف ما

5- شرايط اختصاصي حرف لا

6- شرايط اختصاصي حرف لات

فصل بیستم: افعال مقاربه

1- دسته هاي سه گانه افعال مقاربه

2- افعال قرب و نحوه عمل كردن آنها

3- حكم أن ناصبه بعد از افعال قرب

4- افعال رجا و نحوه عمل كردن آنها

5- حكم أن ناصبه بعد از افعال رجا

6- افعال شروع و نحوه عمل كردن آنها

7- حكم أن ناصبه بعد از افعال شروع

فصل بیست و یکم: حروف مشبهه بالفعل

1- انواع حروف مشبهه بالفعل

2- معاني حروف مشبهه بالفعل

3- وجه تسميه اين حروف به مشبهه بالفعل

4- جايگاه خبر إن

5- موارد وجوب كسر همزه إن

6- موارد وجوب فتح همزه أن

7- موارد جواز كسر وفتح همزه ان

8- حكم اتصال نون وقايه به حروف مشبهه بالفعل

9- تاثير ماي كافه بر نحوه عمل حروف مشبهه بالفعل

10- حكم اعراب اسم معطوف بر اسم ان

11- تعريف لام ابتدا و محل آمدن آن

12- تخفيف نون إن و نحوه عمل كردن آن

13- تخفيف نون أن و نحوه عمل كردن آن

14- تخفيف نون كأن و نحوه عمل كردن آن

15- تخفيف نون لكن و نحوه عمل كردن آن

فصل بیست و دوم: لای نفی جنس

1- تعريف لاي نفي جنس

2- نحوه عمل كردن لاي نفي جنس

3- انواع اسم لاي نفي جنس و حكم آنها

4- انواع لا

5- حكم تكرار لا و اسم و خبر بعد از آنها

6- معناي لاسيما

7- اعراب لاسيما

فصل بیست و سوم: افعال قلوب

1- انواع فعلهاي متعدي

يك مفعولي

دو مفعولي

سه مفعولي

2- انواع فعلهاي متعدي دو مفعولي

افعال تصيير و تحويل

افعال باب أعطي و كسي

افعال قلوب

3- وجه تسميه افعال قلوب

4- انواع فعل قلب

5- انواع فعل يقين

6- انواع فعل ظن (رجحان)

7- نحوه عمل كردن افعال قلوب

8- حكم مفعول هاي افعال قلوب

9- صرف افعال قلوب

10- تعريف الغاء و آثار آن

11- تعريف تعليق و احكام آن

12- عوامل تعليق