دانلود تلخیص علوم بلاغت

بخش هایی از محتوا

انواع علوم بلاغی:

1 علم معانی : شناخت احوال مخاطب و منطبق کردن کلام متناسب با شرايط مختلف مخاطب.
2 علم بيان : اصول وقواعدی است که راه و رسم ايراد مطلب واحد را با الفاظ مختلف می شناساند.
3 علم بديع : فنی است که با شناختن آن ميتوان کلام خود را از نظر لفظ و معنی آراست.

مفهوم فصاحت:

1 آشکار شدن
2 گويا شدن و باز کردن
3 روان وبدون لکنت سخن گفتن
فصاحت در سه موضوع قابل بررسی است:
-1 کلمه فصيح 2- کلام فصيح 3- متکلم فصيح

فصاحت کلمه :

کلمه وقتی فصيح است که هيچ کدام از چهار عيب زير نداشته باشد .
1 تنافر حروف : يعنی قرار گرفتن حروف در کنار هم بطوريکه تلفظ آنها سنگين باشد . مثل :
ظشّ = زمين خشک / نُقاخ = آب زلال / مُستشزرات = مرتفعات / جعجعه = صدای آسيا
هُعجُع و هُعخُع = نوعی گياه / فَدَوکس = حيوان درنده
2 غرابت استعمال: يعنی واژه های قريب وکم استعمال يا چند معنی که برای معنی آنها بايد به فرهن
لغت مراجعه کرد.
مثل: تَکأ کأ = إجتمعَ / مُشمخِر = مرتفع / عين = چشم چشمه نفس و … که در صورت
داشتن قرينه فصيح است و اگر قرينه نداشته باشد غير فصيح است . مُسرج = چرا شمشير /
عشواء = شتر شب تاريک
3 مخالف قواعد و قياس صرفی: مثل: أجلَل بجای أجلج / قَوَلَ بجای قال / مَدَدَ بجای مودّة
4 کراهت در سمع: واژه ها در گوش دلنشين نباشد . مثل :
الجرشی بجای النفس / الخنيق بجای الصّعب

====

تنافر کلمات : يعنی چند کلمه ی ناهمگون که وقتی در يک جمله جمع شوند ناسازگار باشند . نه
به تنهايی .

و قبرُ حربٍ بمکانِ قفرٍ و ليسَ قُربَ قَبرِ حربِ قبرُ
4 تعقيد لفظی : يعنی الفاظ در کلام طوری جابجا شده باشند که مفهوم کلام را پيچيده کرده باشند . مثل
جابجايی مستثنی منه و مستثنی و يا هر بی نظمی ديگر